تجلّی شعور و انرژی کیهانی در دفتر اوّل و دوم مثنوی معنوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

هدف: انرژی کیهانی نیروی حیاتی است که در همه جا از جمله در کیهان، بین کهکشان‌ها، مولکول‌ها و در فضا وجود دارد. حفظ نظم در زندگی، گسترش آگاهی، صلح درونی و نیز زیستن در لحظۀ حال، همگی از انرژی کیهانی قابل دریافت است. تمامی موجودات هر چند ممکن است غیرمتحرک به نظر برسند، در واقع شکلی دیگر از انرژی هستند. در کل جهان، همه چیز از جنس انرژی است. تبدیل مادّه به انرژی و بالعکس، فرآیندی است که پیوسته و بی‌وقفه در جهان آفرینش به وقوع می‌پیوندد. از جمله شاعرانی که ناخودآگاه بدین مسأله توجه نشان داده، مولاناست. مولوی بارها در مثنوی از آفرینش عالم هستی از عدم و عالم بی‌رنگی سخن گفته که تمام موجودات عالم قبل از آفرینش در عالم وحدت به صورت ذرّه وجود داشته‌اند و پس از پیدایش جهان مادی، روح آنها متفرق گشته و به صورت کنونی درآمده‌اند و این ناظر بر آگاهی و انرژی کیهانی است. روش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی در صدد اثبات انرژی کیهانی در دفتر اوّل و دوم مثنوی است. نتایج: نتایج نشان می‌دهد که مولانا با اینکه در زمانی می‌زیسته که خبری از علوم جدید و شعور کیهانی نبوده است اما ذهن کاوشگر او بسیاری از این علوم را به طور ناخودآگاه در خود داشته و در ابیات بسیاری بدان اشاره کرده است. مولوی با تفکر خلاقانۀ خود آنچنان بین موضوعات مختلف از جمله انرژی کیهانی و عرفان پیوند برقرار کرده که گویای مشاهدات درونی اوست. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که انرژی کیهانی در دفتر اول و دوم مثنوی در پنج سطح خود یعنی سطح ماده، سطح صوت، سطح نور، سطح فکر و سطح روح، بازتاب داشته است. بر این اساس، سطح مادّه، پایین‌ترین و سطح روح، والاترین سطح انرژی است که مولوی در مثنوی و نیز در دفتر اول و دوم بدان‌ها اشاره کرده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Manifestation Of Consciousness and Cosmic Energy In The First And Second Books Of The Spiritual Masnavi

نویسندگان [English]

  • Abdullah Vacegh Abbasi 1
  • Sara Nezamdoost 2
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
2 Ph.D student, Department of Persian language and literature, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Objective:Cosmic energy is a vital force that exists everywhere,including in the universe,between galaxies,molecules,and in space.Maintaining order in life,expanding awareness,inner peace,and living in the present moment can all be received from cosmic energy.All living things, although they may appear to be non-moving,are actually another form of energy.Everything in the universe is made of energy.The transformation of matter into energy and vice versa is a process that takes place continuously and without interruption in the world of creation.Among the poets who unconsciously paid attention to this issue is Molana.Mawlavi has repeatedly spoken about the creation of the universe in the Masnavi about nothingness and the colorless world, that all the creatures of the world existed in the form of particles before creation in the world of unity,and after the creation of the material world,their souls dispersed and became have entered the present and this is the observer of the awareness and cosmic energy.Methods:This article aims to prove the cosmic energy in the first and second books of the Masnavi with a descriptive-analytical method.Results:The results show that although Rumi lived in a time when there was no news of new sciences and cosmic consciousness,his exploratory mind unconsciously contained many of these sciences and mentioned them in many verses.With his creative thinking,Maulavi has established a link between different subjects, including cosmic energy and mysticism,which speaks volumes for his inner observations.Conclusions:The Conclusions of the research indicate that the cosmic energy was reflected in the first and second books of the Masnavi in its five levels,i.e.,the level of matter, the level of sound,the level of light,the level of thought,and the level of the spirit.Based on this,the level of matter is the lowest and the level of spirit is the highest level of energy,which Mawlavi has mentioned in the Masnavi and also in first and second books

کلیدواژه‌ها [English]

  • Molavi
  • Spiritual Masnavi
  • First And Second Books
  • Consciousness and Cosmic
برایان، اینگلیس؛ یوهانس، بوتلار.(1383). نگاهی به سوی ناشناخته‌ها. ترجمة دکتر جهانگیر بهارمست. تهران: عطّار.
جعفری، حسن. (1386). تجلّی حق در مراتب هستی از دیدگاه مولوی. پژوهش‌های فلسفی، ش 12، ص ص 14-97.
چوپرا، دیپاک. (1384). شفای کوانتوم. ترجمة هایده قلعه‌بیگی. تهران: گلشن.
داونامونو، میگل. (1383). درد جاودانگی. ترجمة بهاالدین خرمشاهی. تهران: ناهید.
شارون، ژان. (1380). روح این ناشناخته. ترجمۀ دکتر محسن فرشاد. چ 2. تهران: شرکت سهامی انتشار.
طاهری، محمدعلی. (1386). عرفان کیهانی. چ 3. تهران: اندیشۀ ماندگار.
طاهری، محمدعلی. (1388). انسان از منظری دیگر. چ 9. تهران: بیژن.
فرشاد، محسن. (1388). اندیشه‌های کوانتومی مولانا (پیوند علم و عرفان). چ 4. تهران: علم.
فرشاد، محسن. (بی‌تا). فیزیک کوآنتوم و مکاشفات مولانا. فصلنامۀ علمی-فرهنگی عرفان (آفتابی برآمد از اسرار)، صص 46-57.
کِلِر، و. (1359). جهان فیزیکدانان. ترجمۀ نورالدین فرهیخته. چ 2. تهران: نگاه.
گلی‌زاده، پروین؛ یزدانجو، محمد؛ مساعد، مینا. (1395). تحلیل اندیشه‌های مثبت‌گرایانه در مثنوی معنوی از منظر علم روانشناسی. پژوهش­های ادب عرفانی (گوهر گویا)، دورۀ 10، ش 1 (پیاپی30)، ص ص. 101-128.
محمدیان، عباس. (13879. گنجینۀ اسرار (شرح و توضیح 800 بیت پرکاربرد مثنوی). چ 1. تهران: معین؛ انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی.
محمدیان، عباس؛ توفیقی، حسن. (1394). کیهان بیکرانه و موسیقی کیهانی در غزل مولوی. مجموعۀ مقاله‌های دهمین همایش بین‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، شهریورماه، صص 233-244.
منصوری، رضا. (1386). نگاهی بر کیهان‌شناسی. درس فیزیک معاصر، ص ص. 1-58.
مولوی، جلال‎الدّین محمّد. (1389). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. چاپ اول. تهران: سلسلۀ مهر.
نوین، حسین. (1388). همگرایی انسان با جهان هستی در نظریة کیهان‌شناسی مولوی. نامۀ پارسی، ش 48 و 49، ص ص. 5-33.
نوین، حسین. (1389). نظریۀ شعور و جاودانگی هستی در اندیشۀ عرفانی مولوی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 17، ص ص. 69-86.
ولیعی ابرقویی، احمد؛ محمدی، عبداله. (1396). بررسی مبانی معرفت‌شناختی و هستی شناختی عرفان کیهانی از منظر حکمت اسلامی. فصلنامۀ مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی. دورۀ 70، س 21، ش 1، ص ص. 127-142.